با جعفر قادری، عضو کمیسیون جهاد اقتصادی مجلس گفت‌وگو کرده‌ایم.
- در آخرین جلسه این کمیسیون چه مباحثی پیرامون اشتغالزایی سال گذشته مطرح شد؟
اعضای کمیسیون در این جلسه آمار اشتغال ایجاد شده در سال گذشته را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که بخش قابل توجهی از این آمار مربوط به احداث واحدهای مسکونی بیشتر نسبت به عملکرد سال گذشته بوده است.
از طرفی در حال حاضر به ازای هر فرصت شغلی ایجاد شده اطلاعات فرد شاغل به‌طور کامل وجود دارد اما این اطلاعات در بخش مسکن ارائه نشده است و همین مسئله باعث خدشه دار شدن آمار اعلام شده از سوی دولت در مورد اشتغال ایجادشده در سال گذشته می‌شود.
- چرا این آمار می‌تواند مورد خدشه قرار گیرد؟
اصولا این بحث از پشتوانه علمی محکمی برخوردار نیست؛ چرا که احداث واحدهای مسکونی بیشتر، تقاضا برای مصالح ساختمانی را افزایش داده و شغل جدیدی ایجاد نمی‌کند بلکه منجر به تثبیت مشاغل موجود می‌شود؛ ضمن اینکه ایجاد اشتغال در کارخانجات مصالح ساختمانی در بخش صنعت محاسبه می‌شود.
- آیا میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده برای ایجاد این میزان اشتغال مشخص است؟
نه، رقمی اعلام نشد، اما بنا به استدلالی که دولت می‌کرد به‌منظور حفظ اشتغال موجود هر سال باید حداقل 180 تا 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شود. در نتیجه در طول برنامه حدود هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است که از منابع صندوق توسعه ملی، نظام بانکی و منابع خارج از کشور قابل تأمین است. حال این سؤال مطرح است که چه اتفاقی افتاده که اشتغال ایجاد شده در سال گذشته که در یک حالت خوشبینانه یک میلیون و 100هزار مورد اعلام می‌شد، به یک میلیون و 600هزار شغل افزایش یافته است؟
- ظاهرا کمیسیون گفته این میزان شغل ناخالص بوده، منظور چیست؟
در این باره شهر تهران را مثال می‌زنم. زمانی که در این شهر برای تعداد محدودی شغل ظرفیت وجود دارد چگونه می‌توان بیش از این ظرفیت اشتغال ایجاد کرد؟ در این صورت مشاغل اضافی ایجاد شده، تأثیر نامطلوبی بر اقتصاد خواهد داشت و منجر به بیکاری تعدادی از شاغلین قبلی می‌شود. میزان اشتغال اعلام شده مشخص نمی‌کند که در چه بخش‌هایی شغل ایجاد شده و در چه بخش‌هایی افراد از گردونه اشتغال خارج شده‌اند.
- آیا ایجاد 6/1 میلیون شغل منجر به کاهش نرخ بیکاری نشده است؟
درصورتی که مشاغل ایجاد شده از تعداد جمعیت جویای کار بیشتر باشد و به ازای شغل ایجاد شده، افرادی بیکار نشده باشند، آنگاه می‌توان گفت آمار مذکور به شرط صحت توانسته نرخ بیکاری را کاهش دهد. همچنین شغلی که ایجاد می‌شود باید پایدار بوده و بتواند حداقل درآمد را برای یک خانواده تأمین کند. اما اگر مشاغلی که ایجاد می‌شوند این مشخصات را نداشته باشند و در کنار فرصت‌های شغلی موجود افراد جدیدی به کار گمارده شوند نمی‌توان اسم آن را اشتغالزایی گذاشت؛ این کار یک نوع توزیع درآمد در جامعه است.
- کمیسیون جهاد اقتصادی برای روشن شدن این موضوع‌چه برنامه‌ای دارد؟
قرار بر این است که جلسه هفته آینده این کمیسیون با حضور رئیس مرکز آمار و با محوریت اظهارات وزیر کار در جلسه اخیر، برگزار شود تا ضمن بررسی میزان اشتغال ایجادشده در سال گذشته، دلیل عدم‌اعلام نرخ بیکاری برای سال 89 مشخص شود.
